Akdamar Kilisesi Özellikleri Neler? Herkesin Bilmediği Akdamar Kilisesi Hikayesi

Akdamar Kilisesi, şehrin önemli simgelerinden birisi olup tarihi açıdan da büyük öneme sahiptir. Tarihte geniş bir yer edinen bu kilise hakkında bilinenler günümüzde kısıtlı olsa da gerek mimari gerekse konumu neticesiyle adından söz ettirmektedir. Özellikle şehre sağladığı turizm katkısı devlet destekli restorasyon çalışmalarıyla hız kazanmıştır.

Van’daki kiliseler sayı olarak birden fazla olsa da aralarında yer alan bu adres, tarihte geniş bir yer edinmiştir. Yerel halk tarafından dillendirilen kilisenin hikayesi kadar tarihi kayıtlarda yapılış amacıyla da öne çıktığı görülmektedir. Eğer siz de bu güzel kiliseyi ziyaret etmeden önce bilgi edinmek ya da çevresine dair detaylar almak istiyorsanız bu yazı tam size göre!

Akdamar Kilisesi Hakkında Kısa Bilgi: Akdamar Kilisesi Özellikleri ve Detayları

Bilinen ismiyle Akdamar Kilisesi olsa da Ahtamar Kilisesi, Surp Haç Kilisesi ya da Kutsal Haç Katedrali olarak adlandırıldığı da görülmektedir. Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan kilisenin özellikle Ermeniler tarafından değeri oldukça büyüktür. Yılda bir kere devlet özel izniyle ayinler yapılan kiliseye dair bilgiler kısıtlı olsa da belirli bir seviyede merak gidermektedir. İşte, merak edenler için Akdamar Kilisesi özellikleri ve hikayesi…

1 – Akdamar Kilisesi Nerede Bulunur, Hangi Şehirde?

Van’da yer alan bu kilise Akdamar Adası’nda yer almaktadır. Restorasyon sonrası 2007 yılında müze statüsünü alan bu yer Van’ın 50 kilometre kadar batısında bulunur. Aynı zamanda Van Gölü uzaklığı ise 4 kilometre kadardır. Van’ın Gevaş ilçesinde yer alan kiliseye yıl içerisinde binlerde yerel ve yabancı turist akın etmektedir.

2 – Akdamar Kilisesi Hikayesi Nedir?

Tarihin önemli sayfalarında yer alan bu kiliseye dair hem tarihi kaynaklarda hem de yerel halk tarafından belirli hikayeler atfedilmiştir. Adını yer aldığı adadan alan kilise için acıklı bir aşk hikayesinden bahsedilir.

Efsaneye göre Akdamar kilisesi hikayesi adaya ismini veren aşk hikayesi Tamara adındaki bir keşisin kızına dayanmaktadır. Tamara’ya aşık olan bir genç, sevdiğini görebilmek için her akşam yüzerek karşı kıyıdan gelmektedir. Bir akşam gölü yüzerken fırtına ve dalgalara kapılan aşık genç adam, boğulurken ‘Ah Tamara’ diye haykırır. Ahtamar olarak adlandırılan bu kilise zamanla Akdamar ismine dönüşür.

3 – Akdamar Kilisesi Önemi Nedir?

Akdamar Kilisesi tarihi önemi ise farklı bir boyutla ele alınmaktadır. Bundan seneler önce 908-1021 yılları arasında bölgede hakimiyetini sürdüren krallık ve düşmanlığını sürdürdüğü devletler bulunuyordu. O dönem Abbasiler’e bağlı olan Vaspurukan Krallığı’nı yöneten I.Hacik Gagik Ardzruni, iki devlet arasındaki barışma sonrası mimar Manuel’e kiliseyi yaptırmıştır.

915-921 yılları arasında yapımı süren kilise bir süre boyunca kutsal haçın bir parçasını korumak amacıyla kullanılmıştır. Bu kutsal görevi üstlenmesinden dolayı kiliseye atfedilen değer de oldukça yüksektir. Sırf bu yüzden Kutsal Haç Katedrali olarak bilinmekteydi.

Yıllar içerisinde Vaspurakan Krallığı, II.Basil tarafından yok edildikten sonra bölge halkı başka alana göç etmiştir. Akdamar Kilisesi bu vahim olaydan sonra önemini kaybederek saray kilisesi değil, manastır olarak kullanılmaya başlanmıştır.

Günümüze değin kullanılmayan kilise 2005 yılında devlet desteği ile birlikte restorasyon edilmiştir. Daha sonra müze kategorisine alınan müze her sene binlerce ziyaretçisini alarak ayakta kalmaktadır. Söz konusu kilisede aynı zamanda devlet desteği ile yılda bir kere özel ayinler Ermeniler tarafından düzenlenmektedir.

4 – Akdamar Kilisesi Hangi Dönemde İnşa Edilmiştir?

Edinilen bilgilere göre Kutsal Haç Kilisesi yani Holy Cross, 915 yılında çalışmalarına başlanmıştır. Dönemin Vaspurakan Kralı olan I.Hacik Gagik Ardzruni tarafından emir verilerek inşa edilmiştir. İnşasını ve planlamasını mimar Manuel yapmıştır. Saray kilisesi olarak planlanarak yapılan bu özel yapıtın tamamlanması 921 yılını bulmuştur. Kilisenin yapımı sırasında dış kısmında özellikle kabartmalar sıklıkla kullanılmıştır bu da mimari anlamda önemini arttırmaktadır.

5 -Akdamar Kilisesi Kabartmaları Ne Anlama Gelir?

Ziyaret edenlerin göreceği üzere bu kilisenin dış kısmında belirli kabartmalar ve mimari detaylar bulunmaktadır. Kabartmalar arasında insan ve hayvan figürleri bulunmaktadır. Söz konusu figürler Kutsal Kitap olarak adlandırılan İncil ve Tevrat’tan alıntıları içermektedir. Örneğin kabartmalar arasında Hz. İsa’nın Hz. Meryem’in kucağında olması, Hz. Adem ile Hz. Havva’nın cennetten çıkarılması gibi olaylar kabartmalarla resmedilmiştir.  

6 – Akdamar Kilisesi Restorasyon Çalışmaları Hakkında

Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ilk defa 2005 yılında restore edilmesi yönünde karar alınmıştır. Bu karar bazı kesimler tarafından Ermeniler ile Türkiye arasındaki buzları eritmeyi amaçlanması yönünde yorumlar bulunmaktadır. Söz konusu iddialara yönelik dönemin bakanlığı tarafından herhangi bir resmi açıklama yapılmamıştır.

Restorasyon çalışmaları esnasında şapeller, ana yapı ve kilisenin batı bölümünde olan jamutun gibi alanlar orijinaline uygun tamamlanmıştır. Toplamda 3.435 metrelik bir alan düzenlenmiştir. 2011 yılında Van depremi sonrası kilisede küçük çaplı kırılma ve çatlamalar meydana gelmiştir. Bakanlık tarafından tekrar restore edilen yapı tekrar ziyaretlere açılmıştır.

Akdamar Kilisesi’ne Nasıl Gidilir?

Akdamar Adası’nda yer aldığı ve Van şehrinde bulunduğu için bu kiliseye ulaşım farklılaşmaktadır. İstanbul’dan yola çıkarak özel araçla gidecekseniz yaklaşık olarak 18 saatlik bir yolunuz bulunmaktadır. İki şehir arasındaki ortalama uzaklık 1.614 kilometre olarak ölçülmektedir.

İstanbul’dan Akdamar’a gidebilmek için Yüksek Hızlı Tren ile önce Ankara’ya gitmelisiniz. Ankara’dan Tatvan trenine binerek yaklaşık olarak 26 saat yolculuk etmeniz gerekecektir. Daha sonra Akdamar’daki kiliseye giden otobüslere binerek 1.30 saat kadar bir yolculuk sürdürmeniz beklenir. Son aşamada Gevaş’a inip buradan tekne ile 20 dakikada kiliseye erişebilirsiniz.

Tren ile yolculuk etmek isterseniz Van’ın Tatvan ilçesinden hareket etmeniz gerekir. Tatvan tren otogarından Gevaş’a olan yolculuklar her zaman olmamakla birlikte yoğunluğa göre sefer süreleri de değişmektedir.

Eğer Van’ın Gevaş ilçesine ulaştıysanız buradan Kutsal Haç Kilisesi’ne gidecek şekilde tekne seferleri düzenlenmektedir. Ortalama olarak 13 kilometrelik bir yolculuk söz konusu olup yaklaşık olarak 20 dakika kadar sürmektedir.

Sonuç olarak bu kutsal kiliseye ulaşım yöntemleri şu şekildedir:

Ulaşım Yöntemleri

Tren

Otobüs

Özel araç

Tekne (Kiliseye erişmenin tek yolu)

Akdamar Kilisesi için Otel Önerileri | Akdamar’da Nerede Kalınır?

Sadece kilise değil, Van Gölü yakınında kalmak ve söz konusu ada çevresinde konaklamak isteyenler için birden fazla seçenek bulunmaktadır. Van sahili olarak adlandırılan göl çevresinde kurulmuş olan otellerde konaklayabilirsiniz. Konaklama döneminize göre ücretleri değişecektir.

Akdamar Kilisesi’ne yakın oteller şu şekildedir:

• Elite World Van – 35.3 km uzaklıkta
• Ramada by Wyndham- 25.3 km uzaklıkta
• DoubleTree by Hilton Holtel – 27.6 km uzaklıkta
• The Conforium Hotel – 34.7 km uzaklıkta.

Akdamar Kilise Ziyaretinde Ne Yenir?

Tarih sayfalarında geniş yer edinen Akdamar’daki kiliseye gitmişken Van’ın meşhur yemeklerini tatmadan dönmemelisiniz. Van’ın meşhur yemekleri ise şu şekildedir:

• Tandır Balığı
• Keledoş
• Sengeser
• Tuzlu Balık
• Pestili
• Bulgur Aşı
• Etli Köfte
• Lahana Dolması
• Erişte Pilavı
• Etli Köfte.

Ermeni Akdamar Kilisesi Ayinleri Özel İzinle Gerçekleşmeye Devam Ediyor

Ermeniler için Akdamar’daki kilisenin önemi oldukça büyüktür. Dönemin krallığı ve burada yaşayan bireylerin Ermeni olması başlıca sebeptir. Ermeniler için önemli olan Tevrat kitabından da alıntıların yer alması, iddialara göre kutsal hacın saklandığı bölge olması sebebiyle de dikkat çekmektedir. Var olan bu kiliseye her yıl bir kere Ermeniler gelerek ayin düzenlemektedir. Söz konusu ayinler devlet tarafından onaylı ve bilinmektedir. Geçtiğimiz sene 2024 yılında bu ayinlerin 12.si düzenlenmiştir.

Van’daki Kiliseler Hangileri?

Her ne kadar Akdamar ile öne çıksa da Van’daki kiliseler birden fazladır. Şehirde yer alan diğer kiliseler şu şekildedir:

• Kurtuluş Kilisesi
• Yedi Kilise
• Van Kilisesi
• Gıduts Manastırı
• Altınsaç Kilisesi
• Saint Thomas Kilisesi
• Karmravank Manastırı

Akdamar Kilisesi Hakkında Sık Sorulan Sorular

Önemi büyük olan kilise hakkında diğer çok merak edilen sorular ve cevabı şu şekildedir:

1 – Akdamar Kilisesi Hangi İlimizdedir?

Van’da yer almaktadır. Van’ın Gevaş ilçesinde yer alan kilise Akdamar Adası üzerine kurulmuştur. Başlangıçta saray kilisesi olarak bilinmekte olup daha sonra manastıra çevrilmiştir. Van’a toplam uzaklığı 45 kilometre iken Van Gölü ile olan uzaklığı yaklaşık 4 kilometre olarak ölçülmüştür.

2- Akdamar Kilisesi’ni Kim Kapattı?

Yıllar önce 1951 yılında dönemin hükümeti tarafından kilisenin yıkılması kararı alınmıştır. 25 Haziran 1921 yılında yıkım çalışmaları başlatılmıştır. O dönem genç gazeteci kimliği ile öne çıkan Yaşar Kemal durum hakkında duyum alınca müdahale etmiş ve yıkılmasına engel olmuştur.

3 – Akdamar Kilisesi Ortodoks mu?

Hayır değildir. Akdamar Kilisesi hangi mezhepten olduğu bakıldığında Ermeni Apostoliklerine ait olduğu görülmektedir. Her ne kadar İncil’e dair görüntü ve detaylar yer alsa da Ortodokslara ait olduğu yönünde bir bilgi bulunmamaktadır.